5 vấn đề nhân sự Việt Nam cần thích ứng trong thời AI

AI đang thay đổi toàn bộ cách chúng ta làm việc, từ vận hành doanh nghiệp đến quản trị nhân sự. Tại Việt Nam, nhiều ngành nghề đã bắt đầu chịu ảnh hưởng rõ rệt: một số công việc truyền thống biến mất, trong khi những cơ hội nghề nghiệp hoàn toàn mới xuất hiện. Trong bối cảnh này, nhân sự Việt Nam buộc phải thích ứng để không bị bỏ lại phía sau. Bài viết này phân tích 5 vấn đề cốt lõi mà nhân sự cần quan tâm khi bước vào thời đại AI, với những ví dụ thực tế từ doanh nghiệp Việt.

1. Nghề mới mọc lên, nghề cũ dần biến mất

• AI không đơn thuần lấy đi công việc mà chuyển đổi hình thức lao động.

• Case thực tế: Một công ty logistics tại Việt Nam đã ứng dụng chatbot để giảm hơn 40% khâu nhập đơn. Tuy nhiên, họ lại phải tuyển thêm đội ngũ “huấn luyện viên AI” để đào tạo chatbot nói giọng miền Tây và tạo ra trải nghiệm gần gũi cho khách hàng. Điều này cho thấy, nhân sự không biến mất mà chỉ thay đổi vai trò để phù hợp với công nghệ mới.

2. Từ chuyên môn sang đa năng

• Thời kỳ trước, mỗi nhân sự thường chỉ tập trung vào một lĩnh vực. Nhưng khi AI đảm nhận các tác vụ cơ bản, con người cần trở nên linh hoạt và đa năng hơn.

• Case thực tế: Một startup thương mại điện tử tại TP.HCM hiện yêu cầu nhân viên marketing không chỉ chạy quảng cáo mà còn biết tạo hình ảnh bằng công nghệ AI, viết kịch bản video TikTok và chỉnh sửa nội dung đa phương tiện. Đa năng trở thành năng lực bắt buộc thay vì lựa chọn.

3. Quản lý chuyển từ kiểm soát sang khai phóng

• Trong quá khứ, vai trò quản lý thường gắn liền với việc giám sát chi tiết công việc. Ngày nay, AI có thể tự động theo dõi KPI, tổng hợp báo cáo hay kiểm tra dữ liệu. Quản lý hiện đại cần tập trung vào việc truyền cảm hứng và dẫn dắt định hướng.

• Case thực tế: Một công ty outsourcing tại Đà Nẵng đã loại bỏ hệ thống chấm công thủ công, thay bằng AI theo dõi giờ làm. Lúc này, quản lý dành thời gian trò chuyện với nhân viên, chia sẻ tầm nhìn dài hạn và khuyến khích sáng tạo.

4. Văn hóa công ty trở thành nền tảng sáng tạo

• AI mang tính chất chính xác và tự động, nhưng không thể thay thế sự gắn kết và năng lượng tích cực trong đội ngũ.

• Case thực tế: Một công ty fintech tại Hà Nội đã xây dựng chương trình “AI Friday Chill”, nơi nhân viên cùng chia sẻ các trải nghiệm thực tế khi sử dụng AI, thảo luận prompt thú vị và cười với những hình ảnh AI lỗi. Kết quả là nhân viên vừa học hỏi lẫn nhau, vừa gắn kết hơn và tạo ra nhiều ý tưởng đổi mới.

5. Học tập liên tục là yếu tố sống còn

• Trong kỷ nguyên AI, tri thức thay đổi từng ngày. Nhân sự không chỉ học một lần mà phải học suốt đời.

• Case thực tế: Một freelancer ở TP.HCM đã

  tự xây dựng thói quen “AI routine” với nguyên tắc mỗi ngày dành ít nhất 30 phút để thử nghiệm công cụ mới, áp dụng ngay trong dự án và buổi tối chia sẻ kinh nghiệm trên mạng xã hội. Phương pháp này giúp anh vừa nâng cao kỹ năng, vừa xây dựng thương hiệu cá nhân.

Kết luận nhân sự thời AI

• AI không phải là mối đe dọa, mà là cơ hội để nhân sự Việt Nam tái định nghĩa vai trò và giá trị của mình. Từ việc chấp nhận nghề mới, rèn luyện tính đa năng, chuyển đổi phong cách quản lý, xây dựng văn hóa doanh nghiệp sáng tạo cho đến duy trì tinh thần học tập suốt đời, tất cả đều là nền tảng để nhân sự thích ứng và phát triển.
• \Giống như một tách cà phê có thể được pha phin truyền thống hoặc cold brew hiện đại, nhân sự Việt Nam cần tìm ra cách kết hợp riêng để vừa giữ bản sắc, vừa bắt kịp nhịp phát triển của thời đại AI.

Theo Ths.Nguyễn Hữu Phát